“ผ้านานคีน” มรดกทางวัฒนธรรม เทคนิคการพิมพ์ลายผ้าด้วยมือ ที่สืบทอดกันมากว่า 3,000 ปีของจีน

“Made in PRC” คำคุ้นตาที่เราเห็นกันอยู่บ่อย ๆ จากประเทศผู้ผลิตยักษ์ใหญ่แดนมังกร เป็นแหล่งผลิตสินค้าให้แก่ประเทศอื่น ๆ มากมาย เนื่องจากมีกำลังผลิตสูงและค่าแรงที่ต่ำ จีนจึงเป็นตัวเลือกอันดับต้น ๆ ในการสร้างฐานการผลิต ซึ่งนอกจากการผลิตในเชิงพาณิชย์แล้ว อีกมุมหนึ่งของประเทศจีนนั้นคือยังมีการสืบทอดงานฝีมือที่น่าสนใจ และการส่งต่อกระบวนการผลิตที่ถือเป็นมรดกทางวัฒนธรรมของจีนอย่างการทำ “ผ้านานคีน”

ผ้านานคีน (Nankeen) MC: 7386 - 01 ที่ผลิตโดย LuRu Home   ในเซี่ยงไฮ้ มีถิ่นกำเนิดในมณฑลเจียงซูของจีน หรือที่รู้จักกันในชื่อ Lan Yin Hua Bu (蓝印花布) ใช้เทคนิคการพิมพ์ลายลงบนผ้าฝ้ายและผ้าลินินด้วยสีคราม ซึ่งเป็นการพิมพ์ลายด้วยมือที่สืบทอดกันมากว่า 3,000 ปี คล้ายกับการทำผ้าบาติกของไทย แต่ไม่ได้กั้นด้วยเทียน โดยลวดลายจะถูกแกะด้วยมือลงบนกระดาษแข็ง จากนั้นนำไปชุบน้ำมันแล้วจึงไปรองด้านหลังของผ้า ตามด้วยการใช้ ส่วนผสมของถั่วเหลืองและข้าวที่บดเข้าด้วยกันเพื่อไปฉาบปิดช่องที่แกะไว้จนเต็ม ซึ่งสามารถฉาบไว้ได้ทั้งสองหน้าของผืนผ้าเพื่อให้ได้ลวดลายที่มีคุณภาพดีขึ้น เมื่อแห้งตัวแล้วจึงนำผ้าไปจุ่มลงในถังย้อมคราม แล้วนำไปผึ่งให้แห้งเป็นเวลา 10 วัน และจะทำกระบวนการเดิมนี้ซ้ำ ๆ ถึงประมาณ 12 รอบ

ขั้นตอนการเจาะกระดาษ

กระดาษชุบน้ำมันรองหลังผ้า

และในขั้นตอนสุดท้าย ช่างจะขูดถั่วเหลืองที่ฉาบกั้นสีไว้ด้วยมีดอย่างระมัดระวัง เพื่อเผยให้เห็นลวดลายสีครามบนผืนผ้า ก่อนจะนำผ้าไปล้างสีครามและถั่วเหลืองส่วนเกินออกให้หมด กระบวนการผลิตทั้งหมดจะใช้เวลาประมาณ 30 วัน เหมาะใช้ทำเครื่องแต่งกาย หุ้มเบาะ ผ้าปูโต๊ะ ผ้ารองชุดน้ำชา ผ้ารองจาน ฯลฯ

ปาดถั่วเหลืองบดกบข้าวลงบนผ้า

สามารถสืบค้นข้อมูลวัสดุและนวัตกรรมเพิ่มเติมได้ที่
www.tcdcmaterial.com
www.materialconnexion.online

หรือสอบถามข้อมูลเพิ่มเติมได้ที่
Email: Infomaterials@cea.or.th
Line Official: @TCDC

ที่มาภาพ:  
https://allroseknows.com/blue-nankeen-exhibition-hall
https://www.facebook.com/luruhome
http://www.myownchinesebrocade.com/creativity

ที่มาเนื้อหา: “MC: 7386-01 Screen Print Fabrics” จากฐานข้อมูลวัสดุออนไลน์ Material ConneXion® 

เรื่อง: ศิครินทร์ มิลินทสูต