Nappi Naapuri (นัปปินาปุริ) เพื่อนบ้านกดปุ่ม ส่งต่อน้ำใจโดยใช้แอพพลิเคชั่น

ในปัจจุบัน บ่อยครั้งที่เพื่อนบ้านคือคนแปลกหน้า โดยเฉพาะในเมืองใหญ่ เราไม่รู้จักกันและใช้ชีวิตแบบต่างคนต่างอยู่

โครงการ Nappi Naapuri หรือ Nifty Neighbor ใช้เทคโนโลยีเพื่อแก้ปัญหาดังกล่าวในเขตเมืองเฮลซิงกิ ประเทศฟินแลนด์ ในภาษาฟินน์ Nappi (นัปปิ) แปลว่าปุ่ม ส่วน Naapuri (นาปุริ) แปลว่า เพื่อนบ้าน นัปปินาปุริจึงแปลว่าเพื่อนบ้านกดปุ่มนั่นเอง

©nappinaapuri.fi

นัปปินาปุริเป็นแอพพลิเคชั่นที่ชาวเฮลซิงกิกลุ่มหนึ่งสร้างขึ้นมาเพื่อให้คนที่อยู่ในละแวกบ้านเดียวกันได้สื่อสารกัน โดยมีจุดประสงค์หลักเพื่อให้พวกเขาช่วยเหลือกันได้ง่ายขึ้น

แอพพลิเคชั่นนี้คือโซเชียลมีเดียรูปแบบหนึ่งที่ให้บริการแผนที่ในละแวกบ้านของเรา โดยจะแสดงให้เห็นว่ารอบๆ บ้านมีใครที่กำลังต้องการความช่วยเหลืออะไรบ้าง ยกตัวอย่างเช่น คุณยายที่อยู่ในตึกเดียวกับเราอาจต้องการกระดาษทิชชู่ แต่ในวันนั้นอาจไปซูเปอร์มาร์เก็ตไม่สะดวก คุณยายจะทิ้งข้อความไว้ในแอพพลิเคชั่น เมื่อเราเห็นข้อความนี้ตอนใกล้เลิกงาน ก็อาจแวะซื้อกระดาษทิชชู่ก่อนกลับบ้าน และนำมาให้คุณยาย คุณยายก็จะจ่ายสตางค์ให้เรา ในทางกลับกัน เราอาจเป็นฝ่ายขอความช่วยเหลือก็ได้ เช่น ขอยืมอุปกรณ์ต่างๆ ขอให้เพื่อนบ้านช่วยพาสุนัขไปเดินในวันที่ติดธุระ หรือแม้แต่วันไหนทำอาหารมากเกินไป ก็อาจเรียกคนมาช่วยแบ่งไปกินได้

©flickr/Yhteismaa

แอพพลิเคชั่นนี้พัฒนาขึ้นโดยหน่วยงานไม่แสวงหากำไรนามว่า อูเตสมา (Yhteismaa ซึ่งแปลว่า Common Ground หรือ พื้นที่ร่วม) ซึ่งเชี่ยวชาญเรื่องวัฒนธรรมการมีส่วนร่วมในเขตเมือง กลุ่มอูเตสมายังเป็นหัวเรี่ยวหัวแรงในการจัดกิจกรรมอื่นๆ ด้วย เช่น Cleaning Day หรือวันทำความสะอาด ในวันดังกล่าว ชาวเมืองจะเคลียร์บ้าน และได้รับอนุญาตให้เอาของที่ไม่ใช้แล้วมาขายตามท้องถนนและสวนสาธารณะ เมืองหลวงแห่งนี้จึงกลายเป็นตลาดมือสองขนาดใหญ่ในสุดสัปดาห์นั้น

©facebook.com/Nappinaapuri

บริการหนึ่งที่โครงการเพื่อนบ้านกดปุ่มจัดให้ชาวเมืองก็คือ จักรยานเพื่อนบ้าน (Naapuripyöra) จักรยานนี้คล้ายๆ รถสามล้อที่มีเก้าอี้นั่งผู้โดยสารอยู่ด้านหน้าและคนขี่อยู่ด้านหลัง และออกแบบมาให้ผู้สูงอายุนั่งได้ง่าย จักรยานนี้จะมีจุดจอดในเมืองและเราสามารถจองเวลาผ่านทางแอพพลิเคชั่นได้ ทั้งผู้นั่งและคนขี่จะนัดวันและเวลากันในมือถือ และมาขี่จักรยานชมเมืองกัน 

นอกจากการช่วยทำธุระต่างๆ แล้ว ความช่วยเหลือแบบหนึ่งที่ผู้จัดทำแอพพลิเคชั่นส่งเสริมให้ผู้ใช้ทำ คือการไปคุยกับเพื่อนบ้านโดยเฉพาะผู้สูงอายุ เช่น เราอาจแวะคุยกับคุณปู่คุณย่าที่อยู่ระหว่างทางจากบ้านไปที่ทำงานในช่วงเช้า เพราะผู้จัดทำโครงการนี้เห็นว่าการคุยหรือการไปเยี่ยมก็เป็นน้ำใจที่มีคุณค่าเช่นเดียวกัน

©facebook.com/Nappinaapuri

วางใจให้ช่วยเหลือ
ในปัจจุบัน การดูแลผู้สูงอายุ (และประชาชนทุกคน) ในฟินแลนด์นั้นเป็นหน้าที่ของระบบรัฐสวัสดิการ แต่แอพพลิเคชั่นนี้จะช่วยให้งานนี้เป็นเรื่องระหว่างคนกับคนมากยิ่งขึ้น 

นัปปินาปุรินั้นดูเหมือนเป็นการใช้เทคโนโลยีมาแก้ปัญหา แต่หากลองพินิจพิเคราะห์ดีๆ ระบบนี้ตั้งอยู่บนพื้นฐานของความไว้วางใจกันของคนในสังคม (แม้ไม่รู้จักกัน) หากไม่มีสิ่งนี้ เทคโนโลยีดังกล่าวจะใช้ไม่ได้และไม่มีความหมายเลย 

คนในประเทศนอร์ดิกนั้นเชื่อใจกันมากกว่าที่อื่นๆ ในโลก ในการประชุมของ FAFO ซึ่งเป็นสถาบันวิจัยทางสังคมของประเทศนอร์เวย์ในปี 2017 แอนเดรียส เบร์กห์ (Andreas Bergh) แห่งภาควิชาเศรษฐศาสตร์ มหาวิทยาลัยลุนด์ ประเทศสวีเดน กล่าวว่า “ความไว้ใจในตัวผู้อื่นจะลดลง เมื่อช่องว่างด้านเศรษฐกิจระหว่างบุุคคลนั้นกว้างขึ้น” ส่วน โบ โรธสไตน์ (Bo Rothstein) นักรัฐศาสตร์ชาวสวีเดนและอาจารย์มหาวิทยาลัยอ๊อกซฟอร์ดกล่าวในงานเดียวกันว่า “เราพบว่าความเชื่อมั่นในระดับสูงนั้นเชื่อมโยงกับการคอร์รัปชั่นในระดับต่ำ” และเน้นว่า “ผมคิดว่าความเชื่อมั่นสร้างได้ผ่านวิธีการปกครองหรือบริหารสังคมที่มีคุณภาพสูง”

©facebook.com/Nappinaapuri

ดังนั้นแอพพลิเคชั่นเพื่อนบ้านกดปุ่มแม้ดูเผินๆ จะเป็นนวัตกรรมทางเทคโนโลยี แต่ถ้ามองให้ถี่ถ้วน สิ่งนี้ตั้งอยู่บนนวัตกรรมทางสังคมที่ทำให้เกิดประสิทธิภาพและความเสมอภาค ซึ่งมีมาก่อนหน้าแล้ว

เมื่อมีการยกตัวอย่างนวัตกรรมทางสังคมจากประเทศนอร์ดิก หลายครั้งเรามักได้ยินเสียงในหัวที่บอกว่า สิ่งเหล่านี้ก็ดี แต่ช่างแตกต่างกับบ้านเราแบบคนละโลกเหลือเกิน อย่างไรก็ตาม เมื่อเร็วๆ นี้เมืองไทยก็ได้เห็นจากสถานการณ์จริงที่ขุนน้ำนางนอนแล้วว่า น้ำใจ 

(หรือความร่วมมือกันของภาคประชาชน) เมื่อบวกกับการบริหารจัดการที่มีประสิทธิภาพสูงนั้นมีพลังเพียงใด 

ดังนั้นเป็นไปได้ไหมว่า … เราเองก็มีความหวังอยู่เหมือนกัน

อ้างอิง
www.nappinaapuri.com
http://mesenaatti.me/en/author/pauliina/
http://yhteismaa.fi/en/
https://www.youtube.com/watch?v=dL0U_5QIo_c
http://sciencenordic.com/why-do-nordics-trust-one-another

เรื่อง: กัญญ์ชลา นาวานุเคราะห์