มุมชวนคิดกับการใช้ชีวิตแนวตั้ง

[Featured Book]
The Vertical Farm: Feeding the World in the 21st Century 
โดย Dr. Dickson Despommier
หนังสือ The Vertical Farm ซึ่งเขียนโดยดร. ดิกสัน เดส์ปอมมิเยร์ ได้กล่าวถึงการทำเกษตรกรรมแบบแนวดิ่งว่าเป็นนวัตกรรมที่เปลี่ยนแปลงโลกใบนี้ได้ โดยเป็นรูปแบบการทำเกษตรภายในโรงเรือนหรือสิ่งปลูกสร้างต่าง ๆ ที่มีการควบคุมสภาพแวดล้อมที่เกี่ยวข้องกับการเจริญเติบโตของพืช เช่น อุณหภูมิ แสงแดด ความชื้น ปริมาณน้ำ สำหรับการเพาะปลูกที่หลากหลาย โดยสามารถจำแนกได้ตามระบบการเพาะปลูกและโครงสร้างอุปกรณ์ที่ใช้ในการเพาะปลูก ทั้งยังเป็นการทำเกษตรที่ช่วยประหยัดการใช้ทรัพยากรได้อย่างมีประสิทธิภาพ สามารถควบคุมปริมาณและคุณภาพของผลผลิตได้ตามที่ต้องการ จึงส่งผลให้ช่วยลดความผันผวนทั้งในด้านปริมาณและคุณภาพของผลผลิตได้ดีกว่าการเกษตรแบบดั้งเดิม

การเกษตรแบบแนวตั้งจะเปลี่ยนโฉมหน้าระบบการเกษตร จากที่เคยทำในแนวราบท่ามกลางพื้นที่ชนบทให้กลายมาเป็นการทำเกษตรแนวดิ่งใจกลางเมือง เพื่อแก้ปัญหาการผลิตในประเด็นต่าง ๆ ที่สังคมชนบทเคยเผชิญ ตั้งแต่การใช้วิธีควบคุมพืชผลไม่ให้ถูกรบกวนโดยสภาพอากาศ ไม่ว่าจะเป็นพายุฝน ภัยแล้ง ดินเสีย และยังสามารถป้องกันการสูญเสียพืชผลจากการขนส่งหรือการเก็บรักษา จึงช่วยลดการพึ่งพาเชื้อเพลิงฟอสซิลลงเป็นอย่างมาก และนอกจากที่การทำเกษตรกลางเมืองจะทำให้ไม่ต้องขนส่งผลผลิตจากชนบทเข้าสู่เมืองแล้ว พื้นที่การเกษตรเดิมที่ไม่ใช้งานแล้ว ก็ยังสามารถคืนกลับสู่ธรรมชาติให้กลายเป็นผืนป่าได้ต่อไป โดยดิกสันมีความเชื่อว่า ในอีก 50 ปีข้างหน้า ประชากรโลกกว่าร้อยละ 80 จะอาศัยอยู่ในเมืองใหญ่ เมื่อบวกกับสภาวะโลกที่ร้อนขึ้น สภาพอากาศที่เปลี่ยนแปลงไปอย่างรวดเร็ว และการเพิ่มขึ้นของจำนวนประชากร ย่อมทำให้พื้นที่ที่ใช้ในการเพาะปลูกไม่เพียงพอต่อความต้องการของมนุษย์อีกต่อไป ดังนั้นการทำเกษตรแบบ Vertical Farm จึงเป็นทางรอดที่สำคัญของปัญหานี้ที่จะเลี้ยงดูปากท้องของประชากรโลกต่อไปในอนาคตอันใกล้

[Book]
Designing the Ecocity-in-the-Sky: The Seoul Workshop 
โดย Dr. Jin-Ho Park 
หนังสือเล่มนี้ว่าด้วยการออกแบบที่อยู่อาศัยแนวสูงในยุคที่ประชากรเพิ่มมากขึ้นแต่ที่ดินกลับมีอยู่อย่างจำกัด รวมถึงวิถีชีวิตของคนเมืองที่นิยมอยู่กันเป็นครอบครัวเล็ก ๆ มากขึ้นตามยุคสมัย ทำให้ที่อยู่อาศัยแนวสูงหรือเรียกกันว่า "คอนโดมิเนียม" สามารถตอบโจทย์ความต้องการของคนเมืองได้ดีมากกว่า แต่ถึงอย่างนั้นการอยู่อาศัยแนวสูงก็ทำให้มนุษย์ต้องห่างไกลกับธรรมชาติมากขึ้น ด้วยพื้นที่สีเขียวที่มีอยู่อย่างจำกัด ดร. พัก จิน โฮ จึงได้นำเสนอทางออกด้วยการใช้วิถีการออกแบบสีเขียว (Eco Design) ที่ตอบโจทย์คนเมืองได้ดี โดยเน้นไปที่การใช้ประโยชน์ของพื้นที่ใช้สอยให้เป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อมมากที่สุด ผ่านการเพิ่มพื้นที่สีเขียวในอาคาร เพื่อช่วยรักษาสมดุลและเป็นการคำนึงถึงธรรมชาติ ซึ่งเป็นตัวอย่างของการพัฒนาอาคารที่ยั่งยืน

[Book]
City of Darkness: Life in Kowloon Walled City 
โดย Greg Girard
สลัมลอยฟ้าที่ผู้คนอยู่กันอย่างแออัดที่ "เมืองกำแพงเกาลูน" (Kowloon Walled City) ในฮ่องกง ก่อนถูกทุบทิ้งเป็นสวนสาธารณะในปี 1994 คือภาพจำของผู้คนที่สะท้อนถึงการอยู่อาศัยที่อัดแน่นไปด้วยตึกสูงมากมายแบบไร้การควบคุม ตึกสูงนับสิบ ๆ อาคารที่สูงกว่า 17 ชั้นเหล่านี้ ไม่มีสาธารณูปโภคพื้นฐานที่เพียงต่อความต้องการของผู้อยู่อาศัยมารองรับ ทั้งอาคารยังถูกสร้างจนเต็มพื้นที่เกือบทุกตารางนิ้วแม้แสงอาทิตย์ก็แทบไม่สาดส่องถึงพื้นดินได้ ในอดีตสถานที่แห่งนี้จึงเรียกได้ว่าเป็นมุมมืดสุดเสื่อมโทรมและเป็นหนึ่งในสถานที่ที่แออัดที่สุดในโลก ช่างภาพชาวแคนาดา เกร็ก กิราร์ด ได้เดินทางไปยังสถานที่แห่งนี้เพื่อถ่ายภาพวิถีชีวิตของผู้คนภายในเมืองกำแพง และถ่ายทอดผ่านหนังสือเล่มนี้ที่ชวนให้ตั้งคำถามถึงการใช้ชีวิตท่ามกลางความแออัด สกปรก และเสื่อมโทรมของที่อยู่อาศัยแนวตั้งในอีกมุมมองหนึ่งของสังคม 

[Film]
Skyscraper ระห่ำตึกเสียดฟ้า (2018) 
กำกับโดย Rawson Marshall Thurber
เมื่ออดีตหัวหน้าทีมช่วยตัวประกันเอฟบีไอและอดีตทหารผ่านศึกที่ต้องสูญเสียขาซ้ายไปจากเหตุการณ์บุกช่วยตัวประกันต้องมารับงานประเมินความปลอดภัยให้กับตึกเพิร์ล ตึกสูงระฟ้าในฮ่องกงที่มีระบบความปลอดภัยสูงที่สุด ก่อนพบว่าเขากำลังเผชิญหน้ากับเหตุการณ์ไม่คาดฝันอีกครั้ง เมื่อตึกระฟ้าแห่งนี้เกิดเปลวไฟลุกท่วมในขณะที่ครอบครัวของเขาติดอยู่บนชั้นเหนือแนวไฟไหม้ เขาเองที่อยู่ภายนอกตึกและยังถูกใส่ร้ายว่าเป็นคนวางเพลิงจึงต้องหาทางที่จะเข้าไปช่วยเหลือครอบครัวให้ได้ พร้อมค้นหาว่าใครคือผู้ร้ายตัวจริงเพื่อกู้ชื่อเสียงกลับคืนมา พล็อตเรื่องที่ตื่นเต้นเร้าใจนี้นอกจากจะมอบความบันเทิงให้กับคอหนังแอ็กชันแล้ว ก็ยังชวนให้ตั้งคำถามถึงการใช้ชีวิตบนตึกระฟ้า ที่ไม่ได้มีแค่ความสวยงามและสะดวกสบายให้คำนึงถึง แต่คือความปลอดภัยของทุก ๆ ชีวิตบนอาคารเหล่านี้เมื่อเกิดเหตุการณ์ไม่คาดฝันด้วย

เรื่อง : ไพวรินทร์ สืบบุก