เสื่อโยคะอัจฉริยะ นวัตกรรมที่เป็นมากกว่าแผ่นกันกระแทก

ในการฝึกโยคะ อุปกรณ์ที่ขาดไม่ได้คือ “เสื่อโยคะ” ซึ่งสำคัญมากในการช่วยซับแรงกดและแรงกระแทกของร่างกาย ป้องกันการลื่นเวลาออกท่วงท่า และลดอาการบาดเจ็บที่อาจเกิดขึ้นระหว่างฝึกฝน การมีเสื่อโยคะดี ๆ จะช่วยปกป้องร่างกายได้ดียิ่งขึ้น แต่ปัจจุบันนอกจากเป็นอุปกรณ์ที่ช่วยในสิ่งต่าง ๆ เหล่านี้แล้ว เสื่อโยคะยังก้าวล้ำไปอีกขั้นเมื่อได้ผสานนวัตกรรมใหม่ ๆ ที่ช่วยยกระดับการฝึกฝนให้มีประสิทธิภาพและมีความท้าทายมากไปกว่าเดิม

YogiFi เสื่ออินเทอร์แอ็กทีฟที่อัจฉริยะเสมือนมีครูฝึกส่วนตัว
การออกกำลังกายในปัจจุบันมักจะมีอุปกรณ์ที่สามารถทำงานร่วมกับแอพพลิเคชันเพื่อบันทึกข้อมูลเกี่ยวกับอัตราการเต้นของหัวใจ ข้อมูลการวิ่ง การตรวจวัดค่าต่าง ๆ ที่มีประโยชน์ในการติดตามความฟิตของร่างกาย แต่สำหรับผู้ที่เล่นโยคะจะมีวิธีไหนล่ะที่จะช่วยติดตามผลการฝึกโยคะให้ออกมาเป็นสถิติตัวเลขเช่นเดียวกับการวิ่งหรือการปั่นจักรยาน

Wellnesys สตาร์ตอัพด้านเทคโนโลยีสุขภาพในเมืองบังกาลอร์ของอินเดีย ได้พัฒนา YogiFi เสื่อโยคะที่สร้างประสบการณ์การเล่นโยคะรูปแบบใหม่แบบอินเทอร์แอ็กทีฟผืนแรกของโลก ที่ใช้เทคโนโลยีคอมพิวเตอร์วิทัศน์ หรือ CV (Computer Vision) ซึ่งเป็นแขนงหนึ่งของวิทยาการ AI สามารถเข้าใจ ตีความ และตอบสนองต่อสิ่งที่มันมองเห็น ทั้งข้อมูลภาพดิจิทัลจากกล้อง วิดีโอ หรือแบบจำลอง Deep Learning ต่าง ๆ ได้ มาผนวกกับระบบเซ็นเซอร์ที่ติดตั้งอยู่ภายในชั้นเสื่อโยคะเพื่อตรวจจับแรงกดและเชื่อมโยงเข้ากับแอพพลิเคชันของ YogiFi โดยเซ็นเซอร์จะติดตามการออกท่วงท่าบริหารโยคะของผู้เล่น พร้อมให้คำแนะนำแบบเรียลไทม์เพื่อแก้ไขท่าทางให้ถูกต้อง จึงเปรียบเสมือนครูฝึกโยคะส่วนตัวที่อยู่ข้างกายและเข้าใจร่างกายของผู้เล่นโยคะแต่ละคน ทั้งยังค่อย ๆ ให้คำแนะนำการออกท่าทีละขั้น เพิ่มระดับความท้าทายให้ผู้ใช้ทำท่าโยคะแต่ละท่าให้ได้ดีที่สุดในช่วงเวลาของการออกกำลังกายนั้น ๆ

นอกจากนี้ YogiFi ยังมีฟีเจอร์สแกนรูปร่างในแอพฯ เพื่อให้ผู้เล่นประเมินได้ว่าทำท่าโยคะนั้นได้ถูกต้องหรือไม่ ดังนั้น ไม่ว่าผู้เล่นจะแค่รักษาระดับการเล่นของตนเอง หรือท้าทายด้วยการฝึกฝนท่าโยคะที่ยากขึ้นเรื่อย ๆ แอพพลิเคชันของ YogiFi ที่เชื่อมต่อกับเสื่อโยคะโดยตรงก็จะช่วยสร้างแรงบันดาลใจในการฝึกโยคะตามตารางการออกกำลังกายประจำวัน หลังการฝึกฝนแต่ละครั้ง ยังสามารถติดตามผลการฝึก โดยเปรียบเทียบข้อมูลสถิติ ความแข็งแกร่ง ความยืดหยุ่น ความสมดุล ฯลฯ ในรูปแบบของตัวเลข ข้อมูลเหล่านี้จะช่วยให้ผู้ใช้สามารถประเมินประสิทธิภาพในการเล่นโยคะได้ด้วยตัวเอง สร้างแรงกระตุ้นและเพิ่มระดับความท้าทายในการฝึกฝนครั้งต่อไป

YogiFi ผลิตจากยางและโฟม มีลักษณะคล้ายเสื่อโยคะทั่วไป ที่แตกต่างคือด้านหนึ่งของเสื่อติดตั้งอุปกรณ์ฮาร์ดแวร์เพื่อทำหน้าที่เชื่อมต่อกับแอพพลิเคชันผ่านบลูทูธ ทั้งยังเชื่อมต่อกับผู้ช่วยอัจฉริยะอย่าง Alexa หรือ Google Assistant เพื่อแปรเปลี่ยนข้อมูลให้พูดเป็นภาษาต่าง ๆ ที่หลากหลายไว้สื่อสารกับผู้ใช้งานได้อย่างสะดวก

มูราลิดฮาร์ โซมิตเซตตี้ (Muralidhar Somitsetty) ผู้ก่อตั้ง Wellnesys เปิดเผยว่า YogiFi เกิดขึ้นจากปัญหาสุขภาพของตัวเขาเอง ทั้งปวดหลัง ปวดคอเรื้อรัง และยังเป็นโรคเบาหวาน ความดันโลหิตสูง เขาจึงทดลองฝึกโยคะด้วยหวังว่าจะช่วยให้หายป่วยจากอาการดังกล่าว ประสบการณ์การฝึกฝนที่ SVYASA Yoga University ทำให้เขาเชื่อว่าโยคะคือศาสตร์ของการมีสุขภาวะที่ดี และผลักดันให้เขากลายเป็นครูฝึกโยคะด้วย “แต่คุณจะติดตามผลได้อย่างไร ว่าโปรแกรมการฝึกนั้นจะได้ผลจริง หรือเราทำท่าทางได้ถูกต้องแล้วหรือเปล่า” เขาจึงเริ่มคิดค้นเสื่อโยคะอัจฉริยะขึ้นในช่วงต้นปี 2017 เพื่อนำเสนอโปรแกรมการฝึกที่หลากหลายและเหมาะสมกับไลฟ์สไตล์ ตลอดจนเงื่อนไขทางสุขภาพของผู้ฝึกแต่ละคน ไม่ว่าจะเป็น หฐโยคะ (Hatha yoga), ศิวะนันทะโยคะ (Sivananda yoga), ไอเยนการ์โยคะ (Iyengar yoga), พระสูตรโยคะ (Patanjali yoga) ฯลฯ จนกลายเป็น YogiFi หนึ่งในผลิตภัณฑ์อัจฉริยะที่ได้รับรางวัล Innovation Award ในงาน CES 2020 ที่จัดขึ้นในลาสเวกัส สหรัฐอเมริกาเมื่อครั้งที่ผ่านมา

Take Form Mat เสื่อนวัตกรรมระลอกคลื่นที่ช่วยจัดตำแหน่งมือและเท้าให้ถูกต้อง
อีกหนึ่งรูปแบบของเสื่อโยคะที่มีนวัตกรรมการออกแบบที่น่าสนใจ คือการใช้แพตเทิร์นพื้นผิวลายระลอกคลื่นน้ำแบบสามมิติ (3D Ripple) ซึ่งให้สัมผัสบางเบา โดยนูนขึ้นเล็กน้อยในรูปแบบของวงกลมที่มีจุดศูนย์กลางคงที่และค่อย ๆ กระเพื่อมจากกึ่งกลางไปยังด้านนอก เหมือนเวลาเราเห็นการเกิดระลอกคลื่นเป็นวงกลมเมื่อมีคนโยนหินลงไปในบ่อน้ำอันสงบนิ่ง ระลอกคลื่นที่กระเพื่อมในแบบสามมิตินี้เปรียบเสมือนตัวชี้วัดการจัดวางท่าทางบริหารโยคะ เพื่อชี้นำให้ผู้ใช้จัดวางตำแหน่งมือและเท้าได้อย่างถูกต้องเหมาะสมสำหรับการฝึกฝนท่าโยคะต่าง ๆ

Take Form Mat สร้างสรรค์โดย Lululemon แบรนด์เสื้อผ้ากีฬาและฟิตเนสชั้นนำของแคนาดา ร่วมกับ Canadian Sport Institute ในอัลเบอร์ตา และงานวิจัยข้อมูลจากการสนทนากลุ่ม (Focus Group) ที่ได้จากลูกค้าและแอมบาสเดอร์ของแบรนด์

จากนั้น Lululemon ก็นำความเห็นและข้อเสนอแนะทั้งหมดมาประยุกต์ใช้ในการออกแบบเสื่อโยคะ โดยค้นหาตำแหน่งที่ดีที่สุดในการวางระลอกคลื่นน้ำวงกลมแบบสามมิติตามจุดต่าง ๆ ของเสื่อ ผ่านการสังเกตและวิเคราะห์รายละเอียดของเสื่อโยคะที่ผ่านการใช้งานมานานโดยผู้ฝึกโยคะและลูกค้าของแบรนด์ เพื่อดูว่าตำแหน่งใดมีร่องรอยหรือรอยกดทับจากการใช้งานสูงบ้าง ทีมงานยังสำรวจความเห็นจากบรรดาผู้เล่นด้วยว่าท่าโยคะใดที่ทำยากและท้าทายที่สุด ซึ่งได้แก่ ท่าสุนัขก้มหน้า (Downward dog), ท่า Side Angle, ท่า Warrior II และท่า Warrior III ทั้งหมดนี้นำมาสู่แพตเทิร์นระลอกคลื่นน้ำวงกลมแบบสามมิติบนเสื่อ ที่สามารถปรับใช้เพื่อฝึกท่าบริหารโยคะที่หลากหลายได้

สตีเฟน มอร์ริส (Stephen Morris) นักออกแบบอาวุโสของ Lululemon และหัวหน้าดีไซเนอร์ของโปรเจ็กต์การออกแบบ Take Form Mat เผยว่า วงกลมกึ่งกลางคือจุดอ้างอิง ปกติมือเราจะรับรู้ถึงสัมผัสของระลอกคลื่นวงกลมสามมิติที่แตกต่างกันไปเมื่อฝึกท่าโยคะในแต่ละท่า เมื่อฝึกฝนนานขึ้น ความรู้สึกของสัมผัสระลอกคลื่นในแต่ละท่าจะกลายเป็นเครื่องบ่งชี้ว่าผู้ฝึกฝนทำท่านั้นได้อย่างถูกต้อง เหมาะสม และสมดุลแล้วหรือไม่

“การออกแบบแพตเทิร์นอย่างนี้ช่วยให้เกิดการพัฒนาความจำของกล้ามเนื้อ (Muscle Memory) ในการฝึกท่าโยคะต่าง ๆ ตามตำแหน่งอย่างถูกต้องโดยไม่ต้องก้มลงมอง ทั้งยังช่วยลดแรงกระแทกอีกด้วย”

ด้าน แชนเทลล์ เมอร์นาแกน (Chantelle Murnaghan) ผู้อำนวยการของ Whitespace Labs ห้องแล็บเพื่อการวิจัยและสร้างสรรค์นวัตกรรมของ Lululemon กล่าวว่า “แม้แต่ท่าโยคะที่ง่ายที่สุดก็อาจทำให้ผู้ฝึกวอกแวกได้ เราพบว่าผู้เล่นโยคะส่วนใหญ่มักพึ่งพาสิ่งที่มองเห็นได้ทางสายตา (Visual cues) ไม่ว่าจะมองดูการจัดระเบียบท่าทางของครูฝึก เพื่อนร่วมคลาส หรือแม้แต่มองตนเองในกระจก อย่างไรก็ตามสิ่งที่ผู้ฝึกโยคะต้องการคือการรู้สึกนิ่ง แน่วแน่ ผ่อนคลาย และมีสติอยู่กับปัจจุบัน เมื่อใดก็ตามที่รู้สึกแบบนั้นได้ เขาก็จะไม่วอกแวกและสามารถโฟกัสกับการฝึกของตนเองได้ดียิ่งขึ้น”

ภาพ : YogiFi, Lululemon

ที่มา :
บทความ “Lululemon Gives The Yoga Mat a Clever Makeover” โดย Elizabeth Segran จาก fastcompany.com
บทความ “Lululemon’s New Yoga Mat Uses 3D Ridges to Perfect Your Poses” โดย Boone Ashworth จาก wired.com
บทความ “World’s First Smart Yoga Mat YogiFi Can Correct Your Posture Like a Teacher” โดย Sweta Akundi จาก thehindu.com

เรื่อง : มินทิวา อรุณสุวรรณ