ทลายกำแพงแห่งการเรียนรู้ เมื่อเทคโนโลยีเป็น(แทบ)ทุกอย่างให้เธอแล้ว

มนุษย์สร้างเทคโนโลยี และเทคโนโลยีก็ช่วยพัฒนาชีวิตมนุษย์ในทุกด้าน รวมถึงด้านของ “การศึกษา” หลายครั้งหลายหนที่เทคโนโลยีเข้ามามีบทบาทเพื่อเปลี่ยนแปลงโลกของการเรียนรู้ เช่น เมื่อนวัตกรรมการพิมพ์เกิดขึ้น ความรู้ก็ส่งต่อทางไกลได้หลายพันไมล์  และในโลกศตวรรษที่ 21 ความก้าวหน้าของเทคโนโลยีก็กำลังจะพาการเรียนรู้ให้ไปได้ไกลและเร็วกว่าเดิม

©Unsplash.com/@jeswinthomas

ปาเจรา จริยา AI
แม้ขณะนี้ AI จะไม่สามารถทำหน้าที่แทนครูได้อย่างเต็มรูปแบบ แต่ AI ก็กลายมาเป็น “ผู้ช่วยมือโปร” ที่จะแบ่งเบาภาระงานของครูได้เยอะทีเดียว เมื่อครูสามารถไหว้วานให้ AI ช่วยดูแลงานเอกสารที่ต้องทำซ้ำ ๆ ในปริมาณมาก ทั้งงานตรวจการบ้าน หรือการตัดเกรดนักเรียน โดย AI สามารถช่วยตรวจข้อสอบแบบปรนัย และยังมีการพัฒนาให้ AI สามารถตรวจงานเขียนตอบ (Essay) ได้ เพื่อช่วยให้ครูมีเวลาในการเตรียมการสอนที่มีประสิทธิภาพและใช้เวลาอยู่กับเด็ก ๆ ได้มากขึ้นโดยไม่ต้องพะวงกับกองงานหลังบ้าน

เช่นเดียวกับผู้เรียนที่ AI ได้เข้ามามีบทบาทเหมือนกับ “ติวเตอร์” ส่วนตัวคนใหม่ ที่ทั้งรู้ใจและรู้ลึกถึงปัญหาที่ผู้เรียนแต่ละคนหรือหลายคนต้องเผชิญ ทั้งยังเตรียมแนวทางใหม่ที่เหมาะกับแต่ละคนโดยเฉพาะ แอปพลิเคชันอย่าง Duolingo ที่ก่อตั้งขึ้นในปี 2011 ให้บริการสอนภาษาต่างประเทศผ่านเกมและบทเรียนสั้น ๆ ได้นำ AI และ Machine Learning เข้ามาเพื่อปรับบทเรียนให้มีความเหมาะสมกับผู้เรียนมากขึ้นดังเช่นเวลาเรียนกับครูส่วนตัว เช่นเดียวกับ MATHiaU ซอฟแวร์สอนคณิตศาสตร์ที่มีการใช้ AI ในการวิเคราะห์ความเข้าใจของนักเรียนเพื่อปรับหลักสูตรให้เหมาะกับผู้เรียน ทั้งการสำรวจหาช่องว่างหรือเนื้อหาที่ดูจะเป็นความท้าทายสำหรับผู้เรียนแต่ละคน เพื่อส่งฟีดแบคและปรับเนื้อหาการเรียนได้อย่างทันท่วงที 

©Unsplash.com/santesson89

เซฟชีวิตกบอาจารย์ใหญ่
เทคโนโลยีล้ำสมัยนี้ยังได้เข้ามาช่วยชีวิต (แบบไม่ใช่อติพจน์) สัตว์ทั้งหลายที่เคยต้องสังเวยชีวิตเพื่อการเรียนรู้ด้วย ชาววิทย์-คณิตหลายคนจะต้องเคยผ่าน “ประสบการณ์ผ่ากบ” เพื่อเรียนรู้อวัยวะภายในต่าง ๆ ในคาบชีววิทยา ซึ่งแน่นอนว่าการจะลงมือทำนั้นไม่ใช่เรื่องที่ใครหลายคนจะสบายใจได้ Froggipedia แอปพลิเคชัน AR จึงพาเราไปสำรวจร่างของ “กบจำลอง” ได้อย่างหมดไส้หมดพุง นักเรียนสามารถเห็นอวัยวะภายในอย่างหมดเปลือกโดยไม่ต้องปลิดชีพกบตัวไหน มีเพียงกบเสมือนตัวเดิมที่ถูกผ่าเป็นพันครั้งเพื่อการเรียนรู้ ไม่เพียงเท่านี้ Froggipedia ยังจำลองให้เห็นพัฒนาการของกบตั้งแต่ยังเป็นไข่จนมาถึงวัยที่พร้อมให้ผ่า เรียกได้ว่าเด็ก ๆ จะได้เรียนรู้ชีวิตของกบตัวนี้ตั้งแต่เกิดยันวาระสุดท้ายของชีวิตได้อย่างคุ้มค่าเลยทีเดียว

ไป site ประวัติศาสตร์ หรือบินสู่อวกาศ ก็ทำได้ในห้องเรียน
ความล้ำสมัยของเทคโนโลยียังสามารถพาเราย้อนกลับไปสู่อดีตอย่างสมจริงผ่าน VR ดังนั้นเด็ก ๆ จึงมีโอกาสได้สัมผัสกับประวัติศาสตร์จำลองที่จะสามารถช่วยให้เข้าถึงและเข้าใจบทเรียนมากยิ่งขึ้น BBC ร่วมมือกับ Immersive VR Education จัดทำประสบการณ์ 1943: Berlin Blitz จำลองเหตุการณ์วันที่ 3 กันยายน 1943 ที่มีการทิ้งระเบิด ณ กรุงเบอร์ลิน โดยในเหตุการณ์ดังกล่าวนั้นมีนักข่าวและวิศวกรเสียงของ BBC ที่ร่วมอยู่ในเหตุการณ์ด้วย ทำให้การสร้างสรรค์ผลงานชิ้นดังกล่าวเป็นการสร้างขึ้นใหม่จากการจำลองของ VR และรวมสิ่งที่เป็นของจริงเข้าไว้ด้วยกัน สร้างประสบการณ์การเรียนประวัติศาสตร์ที่มากกว่าตัวอักษร การใช้ VR ยังส่งเสริมการเรียนรู้ของเด็กให้ไปไกลกว่าพื้นที่สี่เหลี่ยม สร้างความสนุกสนานเพลิดเพลินกับการได้ไปเห็นโลกเสมือนผ่านตาของเขาจริง ๆ ด้วย Google Expeditions App ที่มีทริปปลายทางกว่า 500 สถานที่ให้ครูสามารถพาเด็ก ๆ ไปเยี่ยมเยียนได้ทั่วทุกมุมโลก และยังมีการใช้ AR เพื่อจำลองสถานการณ์ใหญ่ ๆ ให้เกิดขึ้นในห้องเรียน อย่างการจำลองทอร์นาโดให้เสมือนมาอยู่ตรงหน้า 

ไม่เพียงแต่เด็กเล็กที่ได้ตื่นตาตื่นใจไปกับเทคโนโลยีการเรียนรู้ การศึกษาในระดับสูงและเฉพาะทางขึ้นก็ได้นำเอาเทคโนโลยีเข้าไปใช้ประโยชน์เพื่อเพิ่มทักษะความเชี่ยวชาญอีกด้วย VR และ AR ได้เข้ามาเป็นอุปกรณ์ที่ช่วยฝึกนักบินรวมถึงทหารอากาศและผู้ฝึกขับเครื่องบินแบบพลเรือนให้ได้ฝึกบินแบบสมจริง แม่นยำ และท้าทายมากขึ้นกว่าการเรียนแบบเดิม ๆ ทั้งยังเพิ่มประสิทธิภาพการเรียนรู้ได้มากกว่า เพราะการลงมือทำย่อมเสริมสร้างประสบการณ์และเสริมความจำได้มากกว่าการท่องหรือเล็กเชอร์ อีกทั้งยังประหยัดค่าใช้จ่ายในการฝึกบินจริง ๆ เช่นเดียวกับในวงการแพทย์ โดยเฉพาะอย่างยิ่งในช่วงวิกฤตการณ์โควิด-19 ที่การจัดการเรียนการสอนต้องเว้นระยะห่าง นักศึกษาแพทย์จึงไม่สามารถลงสนามฝึกปฏิบัติได้เช่นเคย ดังนี้ VR จึงเข้ามามีบทบาทต่อการเรียนการสอนภายใต้บรรยากาศแห่งการเรียนรู้ที่สมจริง ทั้งยังช่วยลดโอกาสที่จะผิดพลาดในการฝึกปฏิบัติกับคนไข้จริง พร้อมทลายข้อจำกัดของการหาเคสเพื่อการศึกษาไม่ได้ เพราะ VR สามารถเตรียมผู้ป่วยเสมือนจริงในเคสต่าง ๆ ที่ไม่อาจพบได้ในขณะนั้น ซึ่งวิธีการนี้จะช่วยให้เกิดการฝึกฝนและเสริมความแม่นยำในการปฏิบัติได้อย่างดี\

จะพูดหรือฟังก็แจ่มแจ้งเสมอเสมือน
เทคโนโลยียังเข้ามาเพื่อช่วยปิดช่องว่างทางการศึกษาของผู้มีความบกพร่อง อาทิ Microsoft Translator ใช้ AI เพื่อช่วยผู้ที่มีความบกพร่องทางการได้ยิน โดยโปรแกรมดังกล่าวจะประมวลผลและช่วยถอดเสียงผู้บรรยายที่เป็นภาษาเรียบเรียงสด ๆ เต็มไปด้วยคำสร้อยและการเว้นช่องไฟพูด ให้เป็นข้อความที่ชัดเจนบนจอภาพแสดงผลทันที ซึ่งเป็นประโยชน์มากแก่ทั้งผู้พิการทางการได้ยิน และผู้ที่ไม่คุ้นชินภาษามือแบบ ASL รวมถึงผู้ที่มีปัญหาทางการฟังด้วย

นอกจากนี้ AR และ VR ยังช่วยเข้ามาส่งเสริมประสบการณ์สำหรับผู้คนทั่วไปที่ต้องการจะพัฒนาทักษะพื้นฐานในชีวิตประจำวันได้เช่นกัน ดังเช่น VirtualSpeech ที่จะช่วยให้เราได้ฝึกทักษะ “การพูดในที่สาธารณะ” ในแบบที่สมจริงมากยิ่งขึ้น ผ่านการพูดต่อหน้าผู้คนสาธารณะแบบเสมือนจริง พร้อมรับข้อเสนอแนะแบบเรียลไทม์ และประเมินผลตนเองจากการเปรียบเทียบพัฒนาการของตัวเองได้ด้วย ซึ่งผู้ใช้กว่า 95% พูดตรงกันว่าการใช้ VirtualSpeech ช่วยให้พวกเขารับมือกับสถานการณ์ในโลกจริงได้ดียิ่งขึ้น

อย่างไรก็ตาม เทคโนโลยีเพียงอย่างเดียวไม่อาจทำให้โลกของการเรียนรู้เปลี่ยนแปลงไปได้หากปราศจากความร่วมมือและความเข้าใจของผู้มีส่วนเกี่ยวข้องทางการศึกษาทั้งผู้เรียนและผู้สอน รวมถึงสังคมเองที่อาจต้องใช้เวลาปรับตัวบ้างกับการเกิดขึ้นของสิ่งใหม่ แต่เมื่ออนาคตได้มาถึงแล้ว สิ่งเดียวที่จะทำได้ก็คือ เปิดใจและเรียนรู้ที่จะอยู่กับมัน เพื่อให้เทคโนโลยีได้พัฒนาชีวิตมนุษย์ และก่อให้มนุษย์ได้สร้างสรรค์เทคโนโลยีใหม่ ๆ ต่อไป 

ที่มา :
บทความ “'It reduces surgical error': can VR train better doctors?” โดย Megan Tatum จาก theguardian.com
บทความ “Virtual Reality Provides Lifelike Training For Doctors” โดย Morris Panner จาก forbes.com 
บทความ “Airbus Launches HoloLens App to Train Future Airline Crews” โดย Dieter Holger จาก vrscout.com 
บทความ “Virtual reality: A medical training revolution during COVID-19” โดย Roshan Shetty จาก med-technews.com 
บทความ “Doctors and nurses are using VR to learn skills to treat coronavirus patients” โดย Samantha Murphy Kelly จาก edition.cnn.com 
บทความ “Enhanced Pilot Training Via VR” จาก halldale.com 
บทความ “โรงเรียนสอนการบินใช้ Oculus GO ประกอบการเรียนปฏิบัติสำหรับการบังคับเครื่องบิน”  จาก siamvr.com 
บทความ “Virtual Reality & Flight Training” จาก vrpilot.aero 
บทความ “Extended Reality In Education: The 5 Ways VR And AR Will Change The Way We Learn At School, At Work And In Our Personal Lives” โดย Bernard Marr จาก forbes.com 
บทความ “How Is AI Used In Education — Real World Examples Of Today And A Peek Into The Future” โดย Bernard Marr จาก bernardmarr.com 
บทความ “MATHiaU”  จาก carnegielearning.com 
บทความ “ส่องโมเดล "Edtech Startup" หรือสตาร์ทอัพด้านการศึกษา ทำอย่างไรให้เป็น "Unicorn" สร้างรายได้ทะลุพันล้านเหรียญ” โดย Yui Jantanarak จาก disruptignite.com 
บทความ “AI technology helps students who are deaf learn” โดย John Roach จาก blogs.microsoft.com

เรื่อง : บุษกร บุษปธำรง