เปิด 28 นวัตกรรมสร้างสรรค์จากไม้ทางเลือกฉบับฟินแลนด์ในนิทรรศการ มองไม้มุมใหม่ (UUSI PUU : NEW WOOD EXHIBITION)

ท่ามกลางสภาพภูมิอากาศที่เปลี่ยนแปลงไปอย่างรวดเร็ว โลกกำลังมองหาทางเลือกใหม่ที่ยั่งยืนเพื่อลดผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อม และทรัพยากรธรรมชาติอย่าง “ไม้” ก็เป็นหนึ่งในตัวเลือกที่สำคัญ ด้วยความสามารถในการดูดซับก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์ และสามารถรีไซเคิลได้ ไม้จึงกลายเป็นกุญแจใหม่ในการสร้างสรรค์ผลิตภัณฑ์และนวัตกรรมที่เป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อม 

“ฟินแลนด์” ประเทศที่มีผืนป่าปกคลุมกว่า 70% ของพื้นที่ และมีอุตสาหกรรมป่าไม้ที่สร้างมูลค่าทางเศรษฐกิจได้เป็นจำนวนมาก ในปี 2023 มูลค่าการส่งออกรวมของอุตสาหกรรมป่าไม้ของฟินแลนด์มีมูลค่าสูงถึง 12 พันล้านยูโร อ้างอิงข้อมูลจากกระทรวงเกษตรและป่าไม้ของฟินแลนด์ นอกจากนั้น เมื่อเทียบสัดส่วนพื้นที่ป่าไม้ต่อพื้นที่ทั้งหมดของประเทศ ฟินแลนด์ถือว่าเป็นหนึ่งในประเทศที่พึ่งพาอุตสาหกรรมป่าไม้มากที่สุดในโลก และมีความสัมพันธ์ใกล้ชิดกับกิจกรรมในภาคป่าไม้ นี่จึงเป็นเหตุผลว่า ทำไมฟินแลนด์จึงมีทักษะและความสามารถเฉพาะตัวในการจัดการป่าไม้และอุตสาหกรรมป่าไม้

ตั้งแต่ปี 2014 เป็นต้นมา ฟินแลนด์ได้เล็งเห็นศักยภาพของไม้ และไม่ปล่อยให้โอกาสนั้นหลุดมือ โดยได้เปิดตัวโครงการที่ชื่อ “อูซี่ ปู” หรือ “UUSI PUU” โดยมุ่งส่งเสริมการใช้งานวัสดุจากไม้ในรูปแบบที่สร้างสรรค์และยั่งยืนในหลากหลายอุตสาหกรรม พร้อมชูจุดเด่นเรื่องความหลากหลายของไม้ในฐานะทรัพยากรหมุนเวียน ตอกย้ำความเป็นผู้นำด้านเศรษฐกิจชีวภาพด้านป่าไม้ (Forest Bioeconomy)

คำว่า “อูซี่ ปู” ในภาษาฟินนิชหมายความว่า “ไม้ใหม่ (New wood)” นอกจากจะแสดงความเป็นไปได้ใหม่ ๆ ที่วัสดุอย่างไม้สามารถนำไปต่อยอดได้แล้ว โครงการนี้ยังมีเป้าหมายเพื่อส่งสารเกี่ยวกับเศรษฐกิจชีวภาพที่อิงกับป่าไม้ไปยังผู้มีอิทธิพลในสังคมและผู้มีอำนาจตัดสินใจทางการเมือง เพื่อให้ความรู้เกี่ยวกับความสำคัญและความหลากหลายของผลิตภัณฑ์จากไม้ที่สามารถใช้ทดแทนวัตถุดิบจากเชื้อเพลิงฟอสซิลได้

หนึ่งในกิจกรรมภายใต้โครงการไม้ใหม่ก็คือ การจัดแข่งประกวดหาวิธีแก้ปัญหาความยั่งยืนด้วยไม้ วิธีแก้ปัญหาที่ทำจากไม้ อาจเป็นได้ทั้งผลิตภัณฑ์ วิธีการ หรือกระบวนการที่มีอยู่แล้วนำมาพัฒนาต่อ โดยมีเกณฑ์การประเมินผลงานอยู่ 5 หัวข้อ ได้แก่ ความสามารถในการตอบสนองต่อเมกะเทรนด์ระดับโลก ความสำคัญต่อสังคม ความยั่งยืน การใช้ประโยชน์จากไม้อย่างสร้างสรรค์ และโอกาสในตลาดโลก

หนึ่งทศวรรษผ่านไปแล้วสำหรับโครงการนี้ มีผลงานมากมายถูกสร้างสรรค์ออกมาสู่สายตาสาธารณชนทั้งในฟินแลนด์และระดับโลก และล่าสุด 28 ผลงานคัดสรรสุดพิเศษจะถูกนำมาให้ผู้สนใจชาวไทยได้ชมกันในนิทรรศการ “มองไม้มุมใหม่ (UUSI PUU : NEW WOOD EXHIBITION)” โดยสถานเอกอัครราชทูตฟินแลนด์ประจำประเทศไทย และศูนย์เทคโนโลยีโลหะและวัสดุแห่งชาติ หรือ MTEC ร่วมกับสำนักงานส่งเสริมเศรษฐกิจสร้างสรรค์ (องค์การมหาชน) หรือ CEA

28 นวัตกรรมจากการแปรรูปวัสดุจากไม้สน ประกอบด้วยหลากหลายประเภท ทั้งการออกแบบบรรจุภัณฑ์ ไม่ว่าจะเป็นซองบรรจุภัณฑ์สำหรับอาหารแช่แข็งหรือบรรจุภัณฑ์สำหรับลูกกอล์ฟที่สามารถนำกลับมาใช้ใหม่ได้ สิ่งของที่ใช้ในชีวิตประจำวันเช่นหลอดหรือผ้าปิดแผล และยังมีนวัตกรรมการใช้เส้นใยจากเยื่อกระดาษและนำเส้นใยไม้มาออกแบบชุดราตรีอีกด้วย

ไม่เพียงแค่นี้ ไฮไลต์สำคัญคือผู้เข้าชมยังจะได้ทำความรู้จักกับนวัตกรรมเจ้าของรางวัล 3 อันดับแรกจากการประกวดในปี 2023 ตัวอย่างเช่น วิธีการประยุกต์ใช้ถ่านชีวภาพหรือที่รู้จักกันในชื่อว่า “ไบโอชาร์ (Biochar)” ในงานก่อสร้างเพื่อสิ่งแวดล้อม โดยเป็นความร่วมมือระหว่างบริษัท GRK Finland และ Carbon Balance Finland ซึ่งเป็นนวัตกรรมที่ชนะรางวัลอันดับหนึ่งจากการประกวดในปี 2023 

นวัตกรรมอันดับสอง ได้แก่ บรรจุภัณฑ์ขนมอบจากเส้นใย 100% โดยเลือกใช้กระดาษบรรจุภัณฑ์ชนิด UPM Confidio® ซึ่งไม่มีชั้นพลาสติกเคลือบเพิ่มเติม และกระดาษที่สามารถปิดผนึกด้วยความร้อนนี้ถูกปิดผนึกด้วยเครื่องบรรจุภัณฑ์แบบ Flow Pack ทำให้สามารถปกป้องและรักษาคุณภาพของขนมอบได้เป็นอย่างดี

และสุดท้าย อันดับสามในการประกวดปี 2023 ก็คือกระดาษคราฟต์เคลือบผิวเรซินจากลิกนิน โดยบริษัท MM Kotkamills ที่ได้พัฒนา Absorbex® กระดาษคราฟต์สำหรับเคลือบผิวซึ่งเหมาะสำหรับเรซินลิกนิน แทนที่เรซินฟีนอลที่ได้จากฟอสซิล ซึ่งช่วยให้อุตสาหกรรมลามิเนตลดการพึ่งพาน้ำมัน ลดปริมาณการปล่อยก๊าซคาร์บอนของผลิตภัณฑ์และหันมาใช้วัตถุดิบชีวภาพมากขึ้น โดยไม่ส่งผลกระทบต่อคุณสมบัติของผลิตภัณฑ์ลามิเนต

ตัวอย่างนวัตกรรมที่กล่าวมาเป็นเพียงแค่หยิบมือเดียวที่ถูกนำมาเรียกน้ำย่อย ภายในนิทรรศการยังมีอีกหลายนวัตกรรมที่น่าสนใจรอให้ทุกคนเข้ามาเรียนรู้ ทำความรู้จัก และสร้างแรงบันดาลใจให้กับตัวเอง 

สำหรับผู้ที่สนใจ นิทรรศการ “มองไม้มุมใหม่ (UUSI PUU : NEW WOOD EXHIBITION)” จะจัดขึ้นใน 9 จังหวัดทั่วประเทศไทยระหว่างเดือนมกราคม - พฤศจิกายน 2568 ได้แก่ เชียงใหม่ เชียงราย อุตรดิตถ์ พิษณุโลก ขอนแก่น นครราชสีมา อุบลราชธานี ปัตตานี และกรุงเทพฯ โดยจัดแสดงที่แรกที่ TCDC เชียงใหม่ ณ Function Room ชั้น 2 ระหว่างวันที่ 28 มกราคม - 28 กุมภาพันธ์ 2568 เวลา 10.30 - 19.00 น. (ปิดวันจันทร์) เข้าชมฟรี!

ภาพ : TCDC Chiang Mai

เรื่อง : คณิศร สันติไชยกุล