MI :
MI00557-01
ใบลาน
ประเภท :
ผ้าและสิ่งทอ
ชื่อผู้ประกอบการ
:
ศูนย์ส่งเสริมหัตถกรรมหมู่บ้านลานทอง
ประเทศ
:
ไทย
ข้อมูลทั่วไป :
ต้นลานเป็นต้นไม้ยืนต้นขนาดกลาง ลำต้นตรง และแข็ง ไม่มีกิ่ง มีแต่ก้านออกรอบลำต้นเป็นชั้น ๆ มีหนามเป็นฟันเลื่อยสั้น ๆ อยู่สองข้างริมขอบก้านใบ วงจรชีวิตของต้นลานค่อนข้างพิเศษกว่าไม้ตระกูลอื่น ๆคือเมื่อแก่ตั้งแต่อายุ 20-80 ปี ประมาณเดือนพฤษภาคมถึงเดือนมิถุนายนจะออกดอกและผลแล้วตาย ใบยาวประมาณ 2-3 เมตร มีลักษณะเป็นรูปพัด บางทีเรียกว่าปาล์มพัด ถือเป็นพันธุ์ไม้ที่มีใบใหญ่ที่สุดในโลก ผลิตภัณฑ์จากใบลานทำจากใบลาน 100% โดยการตัดยอดลาน แล้วนำใบมาผึ่งแดด 3-5 ครั้ง เลาะก้านลานออกให้เหลือเฉพาะใบ จากนั้นนำใบลานมาเลียด (เลียดคือการผ่าใบตาลออกเป็นเส้น ๆ ในขนาดที่ต้องการ โดยใช้เครื่องมือที่ทำขึ้นเอง) เป็นเส้น ๆ สามขนาดคือ ใหญ่ กลาง เล็ก จากนั้นนำใบลานไปแช่ในสารฟอกขาว แล้วนำไปล้างน้ำ ตากแดดหรือผึ่งลมให้แห้ง นำใบลานมาสานขึ้นรูปเป็นผลิตภัณฑ์ ตามลวดลายที่ต้องการ จากนั้นทาแลคเกอร์หรือน้ำยาเคลือบเงา เพื่อเพิ่มความสวยงาม ใบลานมีน้ำหนักเบา มีความเหนียวปานกลาง ถ้าขึ้นราให้ทำความสะอาดด้วยน้ำซาวข้าวหรือน้ำส้มสายชู มีลายสานหลายลายเช่นลายทึบ ลายโปร่ง ลายสี่เหลี่ยม และมีสีให้เลือกหลายสี ทั้งสีเคมีและสีธรรมชาติ ใช้มุงหลังคา และนำมาจักสานเป็นเครื่องใช้ต่าง ๆ เช่น กระติ๊บข้าว หมวก และสานเป็นงานของใช้ ของตกแต่งบ้าน เช่น โคมไฟ ตะกร้าใส่ของ